کیش از قاجار تا امروز

کیش از قاجار تا امروز ، هفت سال پس از درگذشت کریم خان زند و سپری شدن آشوبگری های مدعیان سلطنت و دوران بی ثباتی که از اوایل دوره قاجاریه شروع شده بود. خلیج فارس در بدترین شرایط سیاسی، امنیتی و اجتماعی – اقتصادی خود قرارداشت و جزایر آن ( من جمله کیش) از این بی ثباتی صدمات و آسیب های زیادی دیدند. انگلیسی ها از این به هم ریختگی که خود نیز بانی آن بودند و به منظور دست یافتن به مقصود خود این نابسامانی را هرچه بیش تر دامن میزدند، ابتدا جزیره قشم را اشغال کردند و با تبدیل آن به پایگاه ناوگان دریائی، به دست اندازی به جزایر دیگر پرداختند. تجاوز پرتغالی ها، انگلیسی ها، دزدان دریائی و شیخ نشینان و سلطان مسقط که بیش تر آنها با تحریک انگلیسی ها صورت می گرفت، خطه دریائی خلیج فارس کاملاً ناامن شد و این همان خواست انگلیسی ها بود تا با این بهانه (سال ۱۲۸۶ ق  ۱۲۴۸ / خ ۱۸۶۹ /م ) شیخ بحرین را  (که  تحت الحمایه ایران بود) برای قبول تحت الحمایگی خود وادار سازند و جزیره ی مزبور را از اختیار ایران خارج  کنند. در این تحولات منفی سیاسی منطقه خلیج فارس ، وضع اقتصادی و اجتماعی جزیره کیش به جائی رسید که این عروس جزایر خلیج فارس با تمام شهرت افسانه ای و ثروت و موقعیت تجارتی گذشته، در اوایل انقلاب مشروطیت، فقط با مبلغ ۲۵ هزار تومان به توسط میرزا ابراهیم خان قوام الدوله به محمد رضا خان بستگی فروخته شود.

جزیره کیش در دوران حکومت گذشته ( حکومت پهلوی)

وضع اسفبار کیش در زمان سلطنت رضاشاه نیز کم وبیش تقریباً همانند دوره قاجاریه بود و مدت ها و مدتها انگلیسی ها بر آب های خلیج فارس و جزایر چندین هزار ساله ایرانی آن به بهانه حفظ امنیت و طبق قراردادای تحمیلی قدیمی و به خصوص برای حفظ سرزمینهای نفت خیز ایران، سیادت خود را لحاظ می کردند. حضور خارجی ها و مناسبات تحمیلی آنان سبب شد تا جزایر ایرانی خلیج فارس به تدریج از سکنه خالی شود و حالتی نیمه مخروبه  به خود گرفت . فعالیت اقتصادی و بازرگانی در آن ها حدودا رو به افول گذاشت . بعضی از جزیره های آن به مکانی برای تبعید زندانیان سیاسی ، اشرار و مجرمان سابقه دار مبدل شد . جزیره کیش که در دوره حکومت اتابکان فارس حاکم تمام جزایر خلیج فارس و حتی دولت خانه اتابکان بود و خزانه فارس در آن نگهداری می شد با همه موقعیت گذشته داد و ستد و جنب و جوش خیل بازرگانان ساکن آن، به روزگاری رسید که همه از آن مهاجرت کردند و سیمای نکبت فقر و ویرانی این جزیره که عروس خلیج فارس بود را به ما ماتمکده ای با چند درخت کهنسال و چند هکتار زمین مزروعی بی توان و ساکنین اندک از زن و بچه، پیرمرد و پیرزن بیچاره و از کارافتاده که  امکان مهاجرت برایشان مقدور نبود مبدل شد . این وضعیت نابسامان با تحولاتی کم  در سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۷ کم و بیش در جزیره ادامه داشت.

آغاز تحولات

سال ۱۳۴۷آغاز تحولات اداری و برخی حرکات اجرائی در جزیره کیش با پیشنهادات کارشناسان امریکائی به عنوان بندر آزاد گردشگری بود.  در سال ۴۹  استفاده از موقعیت جغرافیایی و طبیعت جزیره کیش مورد توجه قرار گرفت، و کیش به عنوان مرکز بین المللی توریستی، تجاری  انتخاب شد و در سال ۵۱ شمسی نام سازمان عمران کیش را به خود گرفت و با یک میلیارد سرمایه ( تأمین ۸۰ درصد آن به توسط ساواک سابق و ۲۰ درصد به توسط بانک عمران و با تعهد اعتباری بانک مرکزی) به ثبت رسانده شد . در سال ۵۲ عملیات عمرانی و ساخت و ساز  این سازمان از روستای ماشه در شمال شرقی جزیره شروع شده، همزمان با آن ساخت فرودگاه مجهزبین المللی برای فرود بزرگترین هواپیماهای جهان کنکورد در بخش مرکزی متمایل به شرق آن (بلندترین نقطه جزیره)  شروع شد .  در سال ۵۶ شمسی مرکز بین المللی گردشگری ، تجاری کیش گشایش یافت و تقریباً ساخت تمام سازه های اصلی  خدماتی  که نسبتاً گسترده بود پایان یافت.

در سال ۱۳۵۸ یعنی یکسال پس از وقوع انقلاب و حذف رژیم قبلی، سازمان عمران کیش به عنوان سازمان مراکز ایران گردی و جهان گردی به وزارت ارشاد واگذار شد ولی پنج ماه بعد شورای انقلاب آن را اولین منطقه آزاد تجاری جمهوری اسلامی اعلام نمود در سال ۱۳۶۱ طبق تصویب نامه هیئت دولت سازمان عمران کیش به عنوان  « زیرمجموعه های» وزیر مشاور اجرائی قرار گرفت . در سال ۶۵ شورای انقلاب، کیش را به منظور سیر و سفر و خرید مردم از بازارهای آن مجددا فعال کرد . سال ۶۵ به راستی سال حیات مجدد کیش با عنوان منطقه آزاد است. در همین دوره با هجوم مسافران به آن، توسعه بی وقفه ی کیش با ساخت و سازه های گوناگون تجاری، بازارها، گسترش بندرگاه ها، توسعه ی فرودگاه، احداث هتل های تازه، فعالیت های صنعتی و بازرگانی برای صادرات و واردات، فضاهای تفرّجی تازه، میادین، جاده ها، فضای سبز متناسب با نیاز جمعیت و توریست (در حال افزایش به جزیره)  شروع شد و این فعالیت هر روز حجم  بیش تری پیدا کرد. و ، کیش موقعیت ممتاز کنونی خود را در بین مناطق آزاد دیگر که بعد از آن شکل گرفته اند با برنامه ریزی های حساب شده کسب نمود.

کیش از قاجار تا امروز ، کیش از قاجار تا امروز ، کیش از قاجار تا امروز ، کیش از قاجار تا امروز